Categorie: Bronnen

Jacob Jansz Verberne was winkelier en koopman. In die dagen trokken nogal wat inwoners van die streken – vooral uit Belgisch Limburg – er als reizende kooplieden op uit om in de noordelijke Nederlanden en Duitsland hun geluk te beproeven. Zij werden teuten genoemd. Gewoonlijk keerden zij ‘s winters naar hun woonsteden terug. Het is aannemelijk, dat Jacob Jansz Verberne op deze manier op Texel is beland. Blijkens een akte van 3-2-1710 (RAH N.A. 4843) trok hij met de mars het eiland rond. Hem was verzocht de goederen te taxeren van Sara Barmentloo, eigenaresse van het buiten Brakestein. De aanduiding “koopman in lakens” was in deze akte doorgehaald, blijkbaar omdat hij ook in andere goederen handelde. Jacob Jansz Verberne moet omstreeks 1717 zijn overleden.

Na de dood van haar man verhuisde Maritie Verhees naar Amersfoort. Drie van haar kinderen traden daar in het huwelijk. Hun nageslacht is niet verder nagegaan, met uitzondering van de afstammelingen van Jacobus Andriesz Verberne, die zich weer op Texel vestigde. Bijna alle Verberne’s zijn rooms-katholiek. Een uitzondering vormen de nakomelingen van Ludolphus Jacobusz Verberne (Vb 86), die met een protestantse vrouw trouwde.

In tegenstelling tot de geslachten Dijt en Zijm, waarvan de leden bijna zonder uitzondering boer waren en zo mogelijk bleven, wijdden de Verberne’s zich voornamelijk aan handel, scheepvaart en ambachten, met alle wisselvalligheden die daaraan waren verbonden. Daaruit laat zich ook de veel sterkere geografische spreiding van het geslacht verklaren. Van oorsprong al niet Texels, kwamen vele Verberne’s door hun beroep al spoedig in plaatsen als Den Helder, Enkhuizen en Amsterdam. Zij schuwden het avontuur niet om nieuwe bestaansmogelijkheden aan te grijpen.

De oudste zoon van Jacob Jansz Verberne en Maritie Verhees, Jan (1694-1767) was de eerste die de onzekerheden van de handel de rug toekeerde en zich als boer vestigde, daartoe waarschijnlijk in staat gesteld door het vermogen van zijn vrouw, Jantje Claes Dekker. Zijn afstammelingen waren boeren in de Westermient.

Jillis en Pieter Jacobz Verberne namen in 1727 het schildersbedrijf van Gerrit van Lodijck in de gasthuisstraat in Den Burg over. De twee zoons van Pieter Jacobsz Verberne, Jacob (geb.1737) en Jan (1739-1814) werden kapiteins op de grote vaart. Jan Pietersz Verberne, gehuwd met Martje Cornelis Burger uit Oudeschild, woonde lange tijd in Oudeschild, maar bracht zijn oude dag door in de Gasthuisstraat te Den Burg, waar hij toen het beroep van molenaar uitoefende. Zijn jongste zoon Simon (1775-1837) zette het molenaarsbedrijf voort en diens dochter Antje trouwde met de korenmolenaar Hendrik Willemsz Keesom uit de Zijpe. Een andere zoon van kapitein-molenaar Jan Pz Verberne, Cornelis (1770-1827) werd grossier in sterke dranken en wijnen en deed daarnaast ook nog iets aan het boerenbedrijf. Hun broer Willem (1773-1845), aanvankelijk kaagschipper, werd later onderwijzer in Oost; tot zijn afstammelingen behoort de historicus prof. L.G.J. Verberne (1889-1956).